"Thi IELTS sớm đi con ơi!"

 Gửi các quý vị Phụ huynh của các em học sinh cấp 1, cấp 2 (và cấp 3),

Với tư cách là 1 người đã từng thi IELTS, là 1 người từng dạy IELTS, và là 1 giáo viên dạy tiếng Anh có chứng chỉ sư phạm quốc tế, tôi viết bài này gửi đến quý PH để chia sẻ thêm thông tin cho mọi người về bản chất của kỳ thi IELTS và những gì mà con cái của quý vị cần có để chuẩn bị cho kỳ thi này. Biểu đồ này sẽ tóm tắt những điểm chính trong bài chia sẻ của tôi.

Phiên bản tiếng Anh

…

Vẫn còn nhớ độ 3-4 năm trước tôi phải giải thích cho 1 em HS lớp 7 về việc fast food có gì xấu vì đề bài viết IELTS đòi hỏi em phải thảo luận 2 chiều về chủ đề này. Đó là 1 lớp học IELTS intensive cho mùa hè. 

Tôi hỏi em "Con hiểu vì sao con phải học trong lớp này chứ?"

Em bảo: "Bố con đóng tiền combo rồi, con cứ học thôi."

"Con biết vì sao mình cần thi IELTS chứ?"

"Bố mẹ con bảo nên thì vì bạn bè con ai cũng thi. Thi điểm cao sẽ có lợi thế xét tuyển lớp 10"

"Con thích học tiếng Anh không?"

"Con cũng không biết nữa..."

Hồi bằng tuổi em thì tôi được má dẫn đi du hí nước ngoài lần đầu tiên trong đời, nói tiếng Anh liên mồm dù tôi không nghĩ tôi nói đúng tất cả nhưng tôi nhớ là tôi thật sự thích việc nói tiếng Anh và sau chuyến đó còn tự quyết tâm học tiếng Anh giỏi hơn. Tôi chỉ có áp lực be bé từ việc luyện thi IELTS khi thấy người bạn cùng phòng của tôi thiếu điểm IELTS để vào được trường Đại học mơ ước của chị ấy. Nhưng thời điểm tôi cảm thấy áp lực ấy là vào độ tuổi 15 cơ, lúc mà tôi có ý thức nhiều hơn về thế giới xung quanh rồi ấy. 

Phiên bản tiếng Việt

...

Nhìn lại những ngày tôi chập chững làm hồ sơ du học, tôi còn không biết IELTS là gì. Tôi chỉ là 1 đứa thích học tiếng Anh. Tôi đơn giản là được phát triển năng lực sử dụng tiếng Anh, chứ tôi chưa bao giờ phải dự 1 lớp luyện thi IELTS nào. Sau này, khi phải thật sự thi IELTS, tôi cảm thấy khá nhẹ nhàng vì đã có 1 nền tảng ngôn ngữ (language competence) từ trước, và việc luyện đề thi giúp tôi hiểu rõ hơn về kỹ năng làm đề IELTS (exam skills). Nền tảng ngôn ngữ cũng đã giúp tôi tiếp cận được nhiều nguồn tài liệu tiếng Anh từ trước khi ôn thi IELTS, nên tôi đã có được nhận thức khá tốt về thế giới xung quanh bằng tiếng Anh. Sự phát triển nhận thức (cognitive development) này giúp tôi không cần vò đầu với những câu hỏi Writing task 2 hỏi về “Hệ thống y tế quốc gia” hay “Sự nóng lên của toàn cầu” (Phải nói thêm là tôi may mắn phát triển mảng này nhanh nhờ việc học môn Xã hội học tại A-level). Về các thước đo tham chiếu về language competence và cognitive development thì có được đính kèm trong biểu đồ cho PH tham khảo.

Language competence & Cognitive development đòi hỏi 1 quá trình trau dồi, trong khi Exam skills có thể chỉ cần 1-2 tuần, hay thậm chí là 1-2 ngày. Vì thế, mong quý PH đừng vì những “con nhà người ta” được IELTS 8.0 sau chỉ 1 tuần ôn tập mà quay lại đặt KPI cho con cái mình. Mong quý PH hãy tìm hiểu kỹ hơn quá trình gắn bó với tiếng Anh của các”gương điển hình” ấy trước khi chê bai con mình. Cũng mong quý PH hiểu cho, đầu tư cho IELTS không phải là đầu tư luyện thi, mà là đầu tư kiến thức, kỹ năng ngôn ngữ cho con của mình qua nhiều kiểu giáo dục khác nhau. 

Thời tôi còn đi dạy IELTS cho các trung tâm thì tôi thấy thương học trò của mình thiệt sự. Như trường hợp em HS lớp 7 kể trên, em ấy còn không có hứng thú với tiếng Anh nữa huống chi là luyện đề IELTS. Cũng có thể chính do áp lực vô hình từ cách mà phụ huynh, nhà trường và XH Việt Nam trong độ 4-5 năm đổ lại đây thổi phồng lên về IELTS đã khiến em đánh mất thái độ tích cực về tiếng Anh. Trường hợp này, giới chuyên môn ELT (English Language Teaching) gọi là hiện tượng Negative Washback Effect (tác dụng xấu của kỳ thi lên người học). IELTS KHÔNG PHẢI LÀ ĐỂ CHINH PHỤC, mà chỉ là thước đo để cho người dạy và người học biết được phần nào đó năng lực tiếng Anh của người học. Thái độ đúng đắn về IELTS không chỉ giảm bớt áp lực mà còn giúp cho các em có tinh thần tích cực với việc học và việc phát triển bản thân. Chính thái độ này sẽ giúp các em trong chặng đường học tập dài hơi hơn, và thậm chí là nền tảng cho hành trình học tập suốt đời (lifelong learning).

---

Nhân đây, tôi cũng muốn chia sẻ tí ti về trải nghiệm của GVTA trong thời buổi bùng nổ IELTS. Vào các lớp luyện IELTS, chúng tôi không phải dạy tiếng Anh, mà phải ở tâm thế “luyện lò thi”. Chúng tôi, dù muốn dù không, phải cổ xúy cho lối tư duy bí kíp, để giúp HS có được phao cứu sinh làm bài thi. Vì các em quá mệt mỏi rồi! Ngoài ra, vì một số lùm xùm trong giới IELTS-biz về chất lượng giảng dạy của giáo viên vào năm 2020 mà GV IELTS bắt đầu phải đối diện với các câu hỏi “mào đầu” kiểu “Cô/ Thầy thi IELTS được nhiêu chấm?” “Được kỹ năng nào 9 chấm không?”. Từ bao giờ mà IELTS trở thành điều kiện tiên quyết để đánh giá năng lực giảng dạy/ sư phạm của 1 GV vậy? Nếu thật sự PH quan tâm, hãy trao đổi nhiều hơn để biết các bằng cấp đánh giá năng lực sư phạm tiếng Anh khác như TESOL, TKT, CELTA, và thậm chí là DELTA. Những bằng cấp này cũng sẽ hỗ trợ PH nhiều hơn về việc chọn lựa giáo viên cho con mình, để tránh các trường hợp “ráo viên rởm” và để thoát khỏi cái suy nghĩ “Chỉ cần IELTS cao chấm là có thể dạy tiếng Anh tốt!”. IELTS hay TOEFL hay TOEIC chỉ là điều kiện cần của 1 GVTA, và còn rất nhiều điều kiện đủ và quan trọng hơn cần suy xét ở đây. 

---

Lời cuối, tôi rất hy vọng những chia sẻ từ 1 người tạm gọi là có chuyên môn (nhưng không phải chuyên gia) về IELTS và ELT này sẽ giúp quý PH nhiều hơn trong việc giúp đỡ cho con em của mình trong quá trình phát triển ngôn ngữ, tư duy và nhận thức. Trước khi vội vàng chạy theo đám đông “nhanh tay chốt đơn” 1 khóa học IELTS cho con mình, quý PH hãy tự hỏi rằng “Liệu con mình đã thật sự sẵn sàng cho kỳ thi này?”